Koray
New member
İngiltere’de Kölelik Ne Zaman Kaldırıldı?
İngiltere'de kölelik, 19. yüzyılda önemli sosyal, ekonomik ve politik değişimlere yol açan bir süreçten sonra resmi olarak kaldırıldı. Ancak bu sürecin başlangıcı, daha uzun bir tarihsel arka plana dayanır. İngiltere'de köleliğin yasaklanması, köleliğe karşı artan toplum bilinci ve insan hakları mücadelesinin bir sonucu olarak şekillenmiştir. Bu makalede, İngiltere'de köleliğin tarihsel gelişimini, kaldırılma sürecini ve sonrasındaki etkilerini ele alacağız.
İngiltere’de Köleliğin Tarihsel Süreci
İngiltere'de kölelik, Orta Çağ’ın sonlarına doğru ortaya çıkmaya başlamıştır. 16. ve 17. yüzyıllarda, İngiltere, Afrika'dan Amerika'ya ve Karayipler'e yapılan köle ticaretinin bir merkezi haline gelmiştir. İngilizler, denizaşırı kolonilerinde çalıştırılmak üzere köleleri taşımış, bu durum köleliğin ekonomik açıdan önemli bir kurum olmasına yol açmıştır. Ancak İngiltere'deki iç kölelik, daha farklı bir boyut taşır. İçsel kölelik, başlangıçta daha az yaygındı, fakat 18. yüzyıldan itibaren kölelik yasalarının belirli bir ölçüde geçerli olduğu alanlar olmuştu. İngiltere'deki köleliğin sona ermesi, daha çok sömürgelerdeki köleliğin ortadan kaldırılmasına yönelik bir mücadeleyle bağlantılıdır.
Köleliğe Karşı İlk Direnişler
Köleliğe karşı ilk ciddi direnişler, 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. İngiltere'deki köleliğe karşı mücadele eden ilk topluluklardan biri, Quakerlar (Dostlar Cemaati) olmuştur. 1780’lerin sonlarında, Quakerlar, köleliğin sona erdirilmesi için kampanyalar başlatmış ve bu harekete katılan diğer grupların da önünü açmıştır. Özellikle 1787’de kurulan Sömürge Köleliğine Karşı Toplum (Society for Effecting the Abolition of the Slave Trade), köleliğe karşı daha geniş bir hareketin temellerini atmıştır. Bu grup, köle ticaretinin sona erdirilmesi için İngiliz hükümetine baskı yapmıştır.
Köle Ticareti Yasağı: 1807
Köleliğe karşı mücadelenin en önemli adımlarından biri, 1807'de gerçekleşmiştir. Bu tarihte, İngiltere Parlamentosu, köle ticaretini yasaklayan Köle Ticareti Yasağı Kanunu (The Abolition of the Slave Trade Act)’nu kabul etmiştir. Bu yasa, İngiltere'nin denizaşırı sömürgelerine köle gönderilmesini yasaklamış, ancak köleliğin sömürgelerdeki varlığını sona erdirmemiştir. Bu yasayla birlikte, köle ticaretinin sona ermesi sağlanmış ve İngiltere’de kölelikle ilgili ilk ciddi adım atılmıştır.
Köleliğin Tamamen Kaldırılması: 1833
Ancak İngiltere'deki köleliğin tamamen kaldırılması, daha uzun bir süre almıştır. 1833 yılında, köleliğin sömürgelerde de yasaklanması için kabul edilen Köleliğin Kaldırılması Yasası (Slavery Abolition Act), İngiltere’deki köleliği sonlandırmıştır. Bu yasa, tüm İngiliz topraklarında ve kolonilerinde köleliği yasaklamıştır. Ancak bu yasanın yürürlüğe girmesi, sadece köleliğin yasaklanmasıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda kölelere tazminat ödenmesi gibi düzenlemeler de içermektedir.
Yasa, 1834 yılına kadar yürürlüğe girmemiştir. Bu tarihe kadar, köleliğin sona erdirilmesi için, eski köle sahiplerine ve kölelerine finansal tazminatlar ödenmiştir. Bununla birlikte, köleliğin kaldırılması, tamamen gönüllü bir süreç olarak işlememiştir; birçok eski köle, ödenen tazminatlarla birlikte, kendi özgürlüklerini elde etmiş ve yeni ekonomik ve sosyal düzenin zorluklarıyla yüzleşmiştir.
Kölelik Karşıtı Hareketin Öncüleri
İngiltere'deki köleliğin sona erdirilmesinde önemli rol oynayan kişilerden biri, William Wilberforce'dir. Wilberforce, köleliğe karşı yürütülen kampanyaların başını çeken ve Köle Ticareti Yasağı'nın kabul edilmesinde büyük rol oynayan bir İngiliz politikacısıydı. Aynı zamanda, köleliğin kaldırılmasında önemli bir figür olarak kabul edilen diğer isimler arasında Thomas Clarkson, Granville Sharp ve Hannah More yer almaktadır. Bu kişiler, köleliğin kötü doğasını anlatmak için broşürler, kitaplar ve kampanyalar yayımlayarak toplumda farkındalık yaratmışlardır.
Köleliğin Kaldırılmasının Sonraki Etkileri
İngiltere'de köleliğin kaldırılması, sadece sömürgelerdeki köleler için değil, dünya genelinde köleliğe karşı bir dönüm noktası olmuştur. 19. yüzyılın ortalarında, köleliğin yasaklanması, Amerika Birleşik Devletleri'nde de benzer bir hareketi tetiklemiştir. İngiltere'nin bu alandaki adımları, köleliğin uluslararası alanda sona erdirilmesinin önünü açmıştır.
İngiltere'de köleliğin kaldırılması, aynı zamanda ekonomik yapıyı da değiştirmiştir. Köle emeği, sömürgelerdeki üretim süreçlerinde önemli bir yer tutuyordu. Ancak köleliğin sona ermesiyle birlikte, İngiltere, bu köle emeğinin yerine farklı iş gücü düzenlemeleri yapmaya başlamıştır. Bu dönemde, emek piyasasında serbest iş gücü artmış ve yeni sanayi devrimlerinin önünü açan yeni iş gücü dinamikleri ortaya çıkmıştır.
Köleliğin Kaldırılmasında Toplumun Rolü
İngiltere'deki köleliğin sona erdirilmesinde en önemli faktörlerden biri de toplumun kölelik konusundaki tutumudur. 18. ve 19. yüzyıl boyunca, köleliğe karşı büyüyen tepkiler, dönemin entelektüel ve dini figürlerinden kaynaklanmıştır. Toplumun büyük bir kısmı, köleliğin ahlaki olarak yanlış olduğuna inanmaya başlamış ve bu görüş, yavaşça geniş bir toplumsal harekete dönüşmüştür. Bu hareket, hem dini temelli hem de insan hakları savunuculuğuna dayalı olarak şekillenmiştir.
Sonuç
İngiltere'de köleliğin sona erdirilmesi, tarihsel olarak büyük bir dönüm noktasıdır. Köleliğin kaldırılması, 19. yüzyıldaki toplumsal ve politik değişimlerin önemli bir parçası olarak tarihe geçmiştir. Bu süreç, köleliğe karşı uzun süren bir mücadeleyi, toplumsal bilinçlenme hareketlerini ve reformları içermektedir. İngiltere'deki bu gelişme, sadece İngiliz toprakları için değil, dünya genelindeki kölelik karşıtı hareketlere de ilham vermiştir. Köleliğin sona erdirilmesi, günümüzde bile hala etkilerini sürdüren önemli bir tarihi olaydır.
İngiltere'de kölelik, 19. yüzyılda önemli sosyal, ekonomik ve politik değişimlere yol açan bir süreçten sonra resmi olarak kaldırıldı. Ancak bu sürecin başlangıcı, daha uzun bir tarihsel arka plana dayanır. İngiltere'de köleliğin yasaklanması, köleliğe karşı artan toplum bilinci ve insan hakları mücadelesinin bir sonucu olarak şekillenmiştir. Bu makalede, İngiltere'de köleliğin tarihsel gelişimini, kaldırılma sürecini ve sonrasındaki etkilerini ele alacağız.
İngiltere’de Köleliğin Tarihsel Süreci
İngiltere'de kölelik, Orta Çağ’ın sonlarına doğru ortaya çıkmaya başlamıştır. 16. ve 17. yüzyıllarda, İngiltere, Afrika'dan Amerika'ya ve Karayipler'e yapılan köle ticaretinin bir merkezi haline gelmiştir. İngilizler, denizaşırı kolonilerinde çalıştırılmak üzere köleleri taşımış, bu durum köleliğin ekonomik açıdan önemli bir kurum olmasına yol açmıştır. Ancak İngiltere'deki iç kölelik, daha farklı bir boyut taşır. İçsel kölelik, başlangıçta daha az yaygındı, fakat 18. yüzyıldan itibaren kölelik yasalarının belirli bir ölçüde geçerli olduğu alanlar olmuştu. İngiltere'deki köleliğin sona ermesi, daha çok sömürgelerdeki köleliğin ortadan kaldırılmasına yönelik bir mücadeleyle bağlantılıdır.
Köleliğe Karşı İlk Direnişler
Köleliğe karşı ilk ciddi direnişler, 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. İngiltere'deki köleliğe karşı mücadele eden ilk topluluklardan biri, Quakerlar (Dostlar Cemaati) olmuştur. 1780’lerin sonlarında, Quakerlar, köleliğin sona erdirilmesi için kampanyalar başlatmış ve bu harekete katılan diğer grupların da önünü açmıştır. Özellikle 1787’de kurulan Sömürge Köleliğine Karşı Toplum (Society for Effecting the Abolition of the Slave Trade), köleliğe karşı daha geniş bir hareketin temellerini atmıştır. Bu grup, köle ticaretinin sona erdirilmesi için İngiliz hükümetine baskı yapmıştır.
Köle Ticareti Yasağı: 1807
Köleliğe karşı mücadelenin en önemli adımlarından biri, 1807'de gerçekleşmiştir. Bu tarihte, İngiltere Parlamentosu, köle ticaretini yasaklayan Köle Ticareti Yasağı Kanunu (The Abolition of the Slave Trade Act)’nu kabul etmiştir. Bu yasa, İngiltere'nin denizaşırı sömürgelerine köle gönderilmesini yasaklamış, ancak köleliğin sömürgelerdeki varlığını sona erdirmemiştir. Bu yasayla birlikte, köle ticaretinin sona ermesi sağlanmış ve İngiltere’de kölelikle ilgili ilk ciddi adım atılmıştır.
Köleliğin Tamamen Kaldırılması: 1833
Ancak İngiltere'deki köleliğin tamamen kaldırılması, daha uzun bir süre almıştır. 1833 yılında, köleliğin sömürgelerde de yasaklanması için kabul edilen Köleliğin Kaldırılması Yasası (Slavery Abolition Act), İngiltere’deki köleliği sonlandırmıştır. Bu yasa, tüm İngiliz topraklarında ve kolonilerinde köleliği yasaklamıştır. Ancak bu yasanın yürürlüğe girmesi, sadece köleliğin yasaklanmasıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda kölelere tazminat ödenmesi gibi düzenlemeler de içermektedir.
Yasa, 1834 yılına kadar yürürlüğe girmemiştir. Bu tarihe kadar, köleliğin sona erdirilmesi için, eski köle sahiplerine ve kölelerine finansal tazminatlar ödenmiştir. Bununla birlikte, köleliğin kaldırılması, tamamen gönüllü bir süreç olarak işlememiştir; birçok eski köle, ödenen tazminatlarla birlikte, kendi özgürlüklerini elde etmiş ve yeni ekonomik ve sosyal düzenin zorluklarıyla yüzleşmiştir.
Kölelik Karşıtı Hareketin Öncüleri
İngiltere'deki köleliğin sona erdirilmesinde önemli rol oynayan kişilerden biri, William Wilberforce'dir. Wilberforce, köleliğe karşı yürütülen kampanyaların başını çeken ve Köle Ticareti Yasağı'nın kabul edilmesinde büyük rol oynayan bir İngiliz politikacısıydı. Aynı zamanda, köleliğin kaldırılmasında önemli bir figür olarak kabul edilen diğer isimler arasında Thomas Clarkson, Granville Sharp ve Hannah More yer almaktadır. Bu kişiler, köleliğin kötü doğasını anlatmak için broşürler, kitaplar ve kampanyalar yayımlayarak toplumda farkındalık yaratmışlardır.
Köleliğin Kaldırılmasının Sonraki Etkileri
İngiltere'de köleliğin kaldırılması, sadece sömürgelerdeki köleler için değil, dünya genelinde köleliğe karşı bir dönüm noktası olmuştur. 19. yüzyılın ortalarında, köleliğin yasaklanması, Amerika Birleşik Devletleri'nde de benzer bir hareketi tetiklemiştir. İngiltere'nin bu alandaki adımları, köleliğin uluslararası alanda sona erdirilmesinin önünü açmıştır.
İngiltere'de köleliğin kaldırılması, aynı zamanda ekonomik yapıyı da değiştirmiştir. Köle emeği, sömürgelerdeki üretim süreçlerinde önemli bir yer tutuyordu. Ancak köleliğin sona ermesiyle birlikte, İngiltere, bu köle emeğinin yerine farklı iş gücü düzenlemeleri yapmaya başlamıştır. Bu dönemde, emek piyasasında serbest iş gücü artmış ve yeni sanayi devrimlerinin önünü açan yeni iş gücü dinamikleri ortaya çıkmıştır.
Köleliğin Kaldırılmasında Toplumun Rolü
İngiltere'deki köleliğin sona erdirilmesinde en önemli faktörlerden biri de toplumun kölelik konusundaki tutumudur. 18. ve 19. yüzyıl boyunca, köleliğe karşı büyüyen tepkiler, dönemin entelektüel ve dini figürlerinden kaynaklanmıştır. Toplumun büyük bir kısmı, köleliğin ahlaki olarak yanlış olduğuna inanmaya başlamış ve bu görüş, yavaşça geniş bir toplumsal harekete dönüşmüştür. Bu hareket, hem dini temelli hem de insan hakları savunuculuğuna dayalı olarak şekillenmiştir.
Sonuç
İngiltere'de köleliğin sona erdirilmesi, tarihsel olarak büyük bir dönüm noktasıdır. Köleliğin kaldırılması, 19. yüzyıldaki toplumsal ve politik değişimlerin önemli bir parçası olarak tarihe geçmiştir. Bu süreç, köleliğe karşı uzun süren bir mücadeleyi, toplumsal bilinçlenme hareketlerini ve reformları içermektedir. İngiltere'deki bu gelişme, sadece İngiliz toprakları için değil, dünya genelindeki kölelik karşıtı hareketlere de ilham vermiştir. Köleliğin sona erdirilmesi, günümüzde bile hala etkilerini sürdüren önemli bir tarihi olaydır.